11 Kasım 2013 Pazartesi

Swayambunath "Maymunlar Tapınağı" / Katmandu / Nepal

Swayambunath Tapınağı Nepal’in en eski ve en kutsal Budist tapınağı. Buranın bir diğer adı da “Maymunlar Tapınağı”.

Her taraf Rhesus Makaklarıyla dolu. Elinizde, kolunuzda ne varsa sahip çıkmalısınız kaşla göz arasında götürüveriyorlar. Benzer bir durumu Rishikesh’te yaşadığımız için tecrübeliyiz. Tapınağı, Katmandu’ya tepeden bakan bir noktaya kurmuşlar. Söylence o ki; Katmandu Vadisi, bir tarihte, çok büyük bir gölmüş (jeolojik olarak bu vadinin eskiden göl olduğu doğrulanmış). Tapınağın kurulduğu tepe, artık deprem mi oldu nedir, bu gölün sularından yükselmiş. Zaten “Swayambu” kelime anlamı olarak “kendiliğinden yükselen” demekmiş.

Bu tapınağın kayıtlı tarihi 460 yılına kadar gidiyor ama daha da eski olabilir. Tapınak 14. Yüzyılda Moğol saldırıları ile ve bu saldırganların altın aç gözlülüğü ile yakılıp, tahrip edilmiş. Sonradan yeniden yapılıp, bugüne gelmiş. Bu tapınak ta UNESCO’nun dünya kültürü mirası listesinde yer alıyor.

Tapınağa bir batıdan, bir de 17. Yy da Kral  Prathap Malla’nın yaptırdığı doğu tarafından giriş var. Fakat bu girişi tercih ederseniz epey bir merdiven çıkmanız gerekiyor. Batı girişinde ki nispeten daha az merdivenleri çıktıktan sonra karşınıza ortasında Budha heykeli olan bir dilek havuzu çıkıyor. Ortadaki Budha heykelinin ayak kısmındaki küçük bir alan içini hedefleyerek attığınız bozuk paralar, havuz içine düşmeden orada kalırsa tuttuğunuz dilek kabul oluyormuş. Derhal deniyoruz, bizim ekipten tutturan yok.

Bu havuzun sağ tarafında küçük bir Stupa ve çevresinde daha da küçük olanları yer alıyor. Büyükçe olan Stupa üstünde Budha dört yöne doğru bakarken resmedilmiş. Budist tapınaklarında saat yönünde hareket etmeniz gerekiyor, biz de saat yönünde hareket etmeye çalışarak bol bol fotoğraf çekiyoruz. En yukarıda büyük Stupa var, etrafında ki satıcı ve dükkanlardan ufak tefek hediyelikler alıyoruz. Bazen 100 rupi için oldukça hararetli pazarlıklara giriştiğimi fark edip şaşırıyorum, 1 $ dan bahsediyoruz. Her yerde bordo kıyafetleri içinde Budist rahiplerle karşılaşıyorsunuz. Bu kıyafeti bir toptancıda denedim, 6 parçadan oluşuyor üzerinde ki şal 2 mt. kumaştan yekpare yapılıyor.

Büyük Stupa çok etkileyici ve altın renkli, pırıl pırıl parlayan külah biçimli kulesi var. Bu kule üstünde de Budha Katmandu Vadisi’nin dört bir yanına doğru bakmakta. Her resimde, Budist inanışta içe bakışı temsil eden gözler (üçüncü göz) ve bunların hemen altında ise, birliği-beraberliği temsil eden ve Nepal’ce –bir- sayısını gösteren kıvrımlı bir şekil var. Bu alanda bulunan bir diğer önemli eser de Hariti (Ajima) Tapınağı. Bu aslında Hindu inanışında çiçek hastalığı ve sağlık tanrıçası olan Hariti için yapılmış. Budist bir tapınak içinde Hinduizm motiflerinin ve tapınaklarının bulunması hoşgörüyü gösteriyor. Bu nedenle de aynı Tapınak hem Hindular ve hem de Budistler tarafından ziyaret ediliyor.

Bu tapınakta bulunan bir diğer önemli eserde pirinç kaplı büyük bir heykel. Buna “dorje” deniyor ve Tibet Budizm’inde şimşeği temsil ediyor. Cehaleti yok eden aydınlanma gücünü gösteriyor ve Sanskritçe Vajra’da deniyor. Erkek gücünü de gösteriyor. Budist ayinlerde, ayinleri yöneten başrahibin bir elinde bu sembolü gösteren küçük bir heykel, diğer elinde ise kadın gücünü temsil eden bir çan bulunuyor.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder